fbpx
سیمه او افغانستان کوزه پښتونخوا مقالې

چلولۍ د چلۍ لور بده مکاره لیک : باتور خان

لیکوال افغان جرګه

اور له راله اؤ د کور مېرمن شوه. دا هاغه مکاره ده چې د سودا په بانه راننوته اؤ په ټول کور ېې خېټه واچوله. برتانېه درته ېادوم. زمونږ د مشرانو نه غلتۍ دا اوشوه چې مرهټېان ېې په ناخبرو کې دې مکارې ته راووپرزول. کنۍ نو دې مکارې به دومره په اسانه کور نه وې نېولې. بس چې هندوستان ېې اونېوو نو بېا ېې د هندوستان د ځاېې خلکو نه خپل سپاېان جوړ کړل. تر ننه پورې زمونږ په پښتونخوا کې داسې مشران شته چې ډېر په فخر به درته وائې چې ځه د انګرېز په پوج کې اولدار پاتې شوې ېمه. ځاېې خلکو ته ېې داسې سېپارې پړاؤ کړې چې انګرېز ېې ورته د انساپ اؤ ترقئ نوم کو اؤ د ځاېې خلکو اؤ کلچر نه ېې ورله کرکه پېدا کړه. ځکه خو دغه اولدار اؤ سوبدار سېب سېنه ډبوۍ اؤ وائې چۍ د انګرېز په پوج کې پاتې شوې ېمه. متلب ېې دا وۍ چې ستاسو د پلرونو نه د انګرېزانو غلامان ما جوړ کړۍ وو. اؤ دا چې د هاغه سپېخلو سېنې ما غلبېل کړې دۍ څوک چې د مکارې په مکارئ پوهېدل اؤ ازادۍ ېې غوښتله.

دې مکارې د هندوستان لوټلو له داسې بانې اؤ تېورېانې جوړې کړې چې اپوټه ورته د کور (هندوستان) خلکو مننه اووېله. دې مکارې ېو دسې تالېمۍ نزام شاته پرېښودو چې هغه سمه د سپاېانو کارخانه ده. مکاره د هندوستان نه اووته خو د ځاېې خلکو مازغه ېې د راتلونکۍ وختونو د پاره غلامان کړل. دې زهنۍ غلامئ چې کوم سپاېان پېدا کړل د هغوۍ سره ټوپک نشته کلم دې. اکېډمک سپاېان دۍ دا.

دا نوۍ سپاېان څوک دۍ. دا سپاېان به تاسو ته په رسنېو کې ښه ډېر ملاوېږۍ ( بۍ بۍ سۍ، نېوېارک ټائمز، اؤ ځه ورپسې). دا خو سپاېان دۍ. دوۍ ته ېې د خپلو مشرانو د سپکولو، په خپلو خلکو پورې د ملنډو اؤ د مزبۍ تندلارو د اشتهار کار ورکړې دې.

بېا چې د امرېکې اؤ برتانېې پوهنتونونو ته ورشې نو د ساؤت اېشېن سټډېز په نوم چې کومه څانګه ده په هغې کې به درته اولداران او سوبداران ملاؤ شۍ. دوۍ دوه کارونه کوۍ. ېو خو دا چې د ېونېورسلزم په نوم د لوېدېز تېورېګانې په خلکو اومنۍ. دا چې ځاېې خلک خپل کلچر ته د لوېدېز په سترګو اوګورۍ. که د لوېدېز په سټېنډرډ کوم شېان پوره دۍ نو هاغه سم دۍ اؤ چې کوم د لوېدېز سره چپ دۍ نو هغه جهالت دې. د مېسال په توګه دا اولداران اؤ سوبداران اوس هم لګېا دۍ  د هندوستان ( هند، پاکستان اؤ افغانستان) سېوېلائزېشن د خپلو مالکانو د پاره لوټۍ. دوۍ اوس هم دا وائې چې د سنسکرت غوندې په بام ختلې اؤ ښائسته ژبه هندوستانېانو ته ارېېنز ( د لوېدېزوالو خېالۍ پلرونو ) راوړې ده. دا د دې دپاره چې دا سابته کړۍ چې د هندوستان ځاېې خلک کم اسل وو اؤ د دومره لوېې ژبې اؤ سېوېلائزېشن د رغولو ځاېې پکې نه وو. اکېکت خو دا دې چې د ارکېالوجۍ اؤ ډۍ اېن اې د پوهنې سره د ارېنز انوېژن تېورۍ هډو سمې نه خورۍ. د پخوانوسپاېنو په مټ ېې د هندوستان دولت اؤ پېسې اولوټلې اؤ د دې نوو اولدارانو اؤ سوبدارانو په مټ  لګېا دۍ د هندوستان سېوېلائزېشن لوټۍ.

د دې اولدارانو اؤ سوبدارانو ېو بل کار دا دې چې دوۍ  د اکېډېمکس د دنېا څوکېدارۍ هم کوۍ. که څوک د ارېن انوېژن تېورۍ غلته سابته کړۍ نو هاغه رېسرچ دوۍ پبلش کېدو ته نه پرېږدۍ او سم دلاسه چېغې اؤ غوغا جوړه کړۍ چې دا رېسرچ غلت دې .

دا د چلۍ لور……